Wielooddziałowa instytucja kultury, współprowadzona przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jedno z najstarszych muzeów w Polsce powołane przez Towarzystwo Muzeum Tatrzańskiego w 1889. Do grupy założycieli Muzeum należeli: Adolf Scholtze, dr Ignacy Baranowski, dr Władysław Florkiewicz i wiele innych osobistości. Muzeum posiada 10 oddziałów – w tym 6 w Zakopanem oraz po jednej w: Chochołowie, Czarnej Górze, Jurgowie i Łopusznej